طراحی لبخند ( smile makeover) به فرآیند زیبا سازی ظاهری دندانها و لبخند در دندانپزشکی زیبایی گفته میشود که در آن درمان‌هایی مانند لمینت ، باندینگ کامپوزیت، کاشت ایمپلنت و سفید کردن دندانها انجام شود.
طراحی لبخند ( smile makeover) به فرآیند زیبا سازی ظاهری دندانها و لبخند در دندانپزشکی زیبایی گفته میشود که در آن درمان‌هایی مانند لمینت ، باندینگ کامپوزیت، کاشت ایمپلنت و سفید کردن دندانها انجام شود. برخی از مؤلفه‌هایی که باید در طراحی لبخند در نظر گرفته شود، شکل و ساختار صورت، رنگ پوست، رنگ مو، ویژگی‌های مختلف دندانها اعم از رنگ، بلندی، پهنا، و شکل، وضعیت لثه، طول دهان و وضعیت لبها است. طراحی لبخند به دلایل مختلف انجام میشود و برای هر فردی متفاوت است.
پیش از هر چیز باید بدانید از چه ویژگی لبخند خود راضی نیستید و یا چه ویژگی آن را دوست دارید و باید حفظ شود. برخی از جنبه های لبخند که دندانپزشک زیبایی در نظر می‌گیرد و احتمال دارد که بخواهد آنها را تغییر دهد عبارتند از:
در وهله اول باید پرشدگی نقره ای رنگ یا آمالگام دندان با مواد همرنگ دندان (کامپوزیت) تعویض شود. اگر چه در فرآیند سفید کردن دندانها با بلیچینگ، رنگ دندانها سفیدتر شده و لکه های آن برطرف میشود اما رنگ ترمیمهای دندانی تغییری نمی‌کند. بنابراین با در نظر گرفتن رنگ دندانهای واقعی، باید درمان سفید کننده دندان انجام شود. در صورتی که قصد دارید دندانهای خود را سفید کنید، پیش از انجام ترمیمهای درمانی مانند لمینت، پرشدگی، باندینگ، بریج دندان، ایمپلنت یا روکش این کار را انجام دهید تا رنگ ترمیمهای دندانی را مطابق با رنگ جدید دندانها انتخاب کنید.
زردی دندانها چهره را پیرتر نشان میدهد. شاید بتوان گفت مهم‌ترین ویژگی لبخند زیبا، دندانهای سفید و درخشان و در عین حال طبیعی است. رنگی که دندانپزشک برای دندانها و لمینت انتخاب می‌کند به دقت بر اساس رنگ پوست و مو و ویژگی‌های دیگر صورت انتخاب میشود. دندانپزشک باید در ایجاد توازن و تعادل در مؤلفه‌های مختلف دهان و صورت مهارت داشته باشد و طبیعی بودن لبخند و دندانها را اولویت قرار دهد.
در صورتی که دندانها کج باشد، هم‌پوشانی داشته باشد یا بین آنها فاصله وجود داشته باشد باید با درمان ارتودنسی یا درمانهای زیبایی مانند لمینت، اصلاح شوند چرا که کجی دندانها و هم‌ردیف نبودن آنها زیبایی لبخند را خراب می‌کند.
در صورتی که یک یا چند دندان خود را از دست داده باشید، ظاهر بی دندان لبخند باعث میشود همه تلاش‌هایی که برای زیبایی دندانها و لبخند انجام داده اید، بی ثمر باشد. از طرفی این وضعیت احتمال پوسیدگی دندان را افزایش داده و مشکلات بایت ایجاد می‌کند. جای خالی دندان باعث میشود به مرور زمان استخوان فک در آن ناحیه تحلیل رفته و کوچک‌تر شود و در نتیجه زیبایی چهره نیز به خطر می‌افتد. جای خالی دندانها حتماً باید پر شود. اگر چه بهترین روش برای این منظور ایمپلنت دندان است اما می‌توانید از روش‌های ارزان‌تری مانند بریج و دندان مصنوعی نیز استفاده کنید.
در صورتی که دندانها مشکلاتی مانند لب پر شدگی داشته باشند یا هم‌تراز نباشند زیبایی آنها تحت تأثیر قرار می‌گیرد. همچنین در صورتی که هنگام خندیدن بخش زیادی از لثه دیده شود (لبخند لثه ای) زیبایی چهره تحت تأثیر قرار می‌گیرد بنابراین باید این وضعیت اصلاح شود.
پیری چهره را می‌توان با بهبود برخی از درمان‌ها در طراحی لبخند از جمله درمان ارتودنسی و جراحی دهان و فک و صورت ، کاهش داد. در صورتی که موقعیت دندانها به ویژه دندانهای جلویی مناسب نباشد (مانند جلوزدگی دندانها، عقب ماندگی فک پایین، جلوزدگی فک پایین و غیره) موقعیت لبها و گونه را نیز تحت تأثیر قرار میدهد.
دندانپزشک زیبایی به دقت وضعیت را ارزیابی می‌کند و با شما صحبت می‌کند تا برنامه درمانی مناسبی طراحی نماید که دقیقاً خواسته های شما را برآورده سازد. ممکن است در این برنامه ریزی چندین درمان زیبایی در نظر گرفته شود تا زیبایی و عملکرد دندانها را بهبود ببخشد. گاهی اوقات با یک درمان مانند لمینت یا روکش می‌توان چند مشکل را برطرف کرد.
علاوه بر رنگ، همراستایی و توازن دندانها در ناحیه لبخند (بخشی از دندانهای بالایی و پایینی که هنگام لبخند زدن دیده میشود)، ویژگی‌های دیگری نیز وجود دارد که باید هنگام برنامه ریزی درمانی مدنظر قرار بگیرد. این ویژگی‌ها به صورت زیر است:
بلندی دندانها
بلندی دندانها باعث جوان‌تر به نظر رسیدن چهره میشود. علت این است که در فرآیند پیری دندانها ساییده شده و اغلب کوتاه‌تر می‌شوند. لبخند لثه ای نیز باعث میشود بخش کمتری از دندانها دیده شود در نتیجه باعث پیرتر شدن چهره میشود.
درمان کوتاهی دندانها ممکن است شامل شکل دهی مجدد دندانها و افزایش طول دو دندان جلویی وسطی با باندینگ کامپوزیت یا لمینت سرامیکی باشد. اگر لبخند لثه ای داشته باشید دندانپزشک احتمالاً خط لثه را اصلاح کرده و بالاتر می‌برد تا اندازه دندان بلندتر دیده شود. این کار را می‌توان با استفاده از لیزر درمانی انجام داد. در صورت لزوم به پریودنتیست ارجاع داده می‌شوید تا درمان افزایش طول تاج دندان انجام شود.
بلندتر کردن دندانها در کل ساختار صورت تأثیر می‌گذارد مثلاً دندان‌هایی که بلند، مربعی شکل و خوش فرم هستند باعث می‌شوند چهره های گرد، کمی لاغرتر و کشیده تر به نظر برسد.
خط لبخند خط فرضی است که به موازات لبه دندانهای بالایی از یک طرف دهان به طرف دیگر کشیده میشود. در حالت ایده آل خط لبخند منطبق بر انحنای لب پایینی در هنگام لبخند زدن است. این مرجع استاندارد برای کمک به تعیین طول دندانها استفاده میشود.
باید نسبت دندانها بررسی شود تا مشخص شود آیا نسبت درستی با یکدیگر دارند یا نه. بیشتر افراد لبخند زیبا را به این صورت تعریف میکنند که در دندان جلویی وسطی بزرگ‌تر بوده و نسبت پهنا به طول در آنها چهار به پنج باشد. این نسبت و همچنین خط لبخند، طول و پهنای دندانهای دیگر ناحیه لبخند را مشخص می‌کند و توازن خوبی در لبخندی جا می‌نماید.
هنگام طراحی لبخند باید ویژگی‌های زنانه یا مردانه بیمار در نظر گرفته شود تا در هماهنگی کامل با صورت و سایر ویژگی‌های او باشد. نباید ویژگی‌های لبخند زنان برای بیماران مرد و برعکس، استفاده شود.
دوام و طول عمر درمانهای دندانپزشکی زیبایی
برای حفظ نتایج درمانهای دندانپزشکی زیبایی، باید بهداشت دهان را به خوبی رعایت کنید. مثلاً در صورتی که دندانهای خود را سفید کرده اید باید مرتباً مسواک بزنید تا سفیدی دندانها حفظ شود لمینت سرامیکی در صورت عدم مراقبت مناسب و وارد آمدن فشار زیاد (مثلاً در صورتی که عادت جویدن غذا چیزهای سخت مانند یخ، ناخن یا مداد داشته باشید) ممکن است لب پر شده یا بشکند و نیاز به تعویض پیدا کند. باندینگ کامپوزیت در صورت مصرف نوشیدنی‌های مانند قهوه و چای به مقدار زیاد، دچار لکه و تغییر رنگ میشود و باید مجدداً انجام شود. روکش دندان معمولاً پس از 10 تا 15 سال نیاز به تعویض پیدا می‌کند.
بهترین نتایج زمانی کسب میشود که دندانپزشک ماهر و مجرب انتخاب کرده باشید که با اِلمان‌های زیبایی دندانها آشنایی کافی داشته باشد.
در صورتی که پیش از شروع درمان یا در حین آن ، مشخص شود مشکلی در لثه و دندانها دارید ابتدا باید برای برطرف کردن این مشکلات درمانهای دندانپزشکی انجام شود و پس از آن درمانهای زیبایی صورت بگیرد.
متخصص دندانپزشکی زیبایی از انواع تکنولوژی‌های دندانپزشکی استفاده می‌کند تا به شما نشان دهد باید انتظار چه تغییراتی را داشته باشید. مثلاً هنگام معاینه سلامت دهان برای روکش یا لمینت، ممکن است ابتدا قالب گیری انجام شده و مدلی بر اساس آن ساخته شود تا به شما نشان داده شود دندان‌هایتان چه وضعیتی داشته و به چه درمان‌هایی نیاز دارد. سایر روش‌ها برای نشان دادن تغییرات دهان و دندان، به صورت زیر است:
تکنولوژی‌های تصویر برداری، می‌توانند پیش نمایشی از نتایج احتمالی درمان را به شما نشان دهند. معمولاً در عکس‌های دیجیتالی به شما نشان داده میشود که پس از درمان لبخند شما به چه شکل خواهد بود. اما این عکس‌ها کاملاً با نتایج درمان انطباق ندارد .
دندانپزشک از بیماران می‌خواهد اجازه بدهند پیش از شروع درمان و پس از پایان درمان، از دندانها و دهان آنها عکس گرفته شود. این عکس‌ها به عنوان مرجعی برای تغییرات ایجاد شده در آینده استفاده میشود. همچنین به کمک این عکس‌ها بیمار بهتر متوجه تغییرات میشود.
دندانپزشک با قالب گیری از دندانها نمونه دقیقی از دندانها را می‌سازد. نمونه، شکل دهی و تراشیده میشود تا مواد اضافی برداشته شده و ابعاد آن دقیق باشد. با استفاده از این نمونه به شما نشان داده میشود دقیقاً چه جنبه هایی از دندانها قرار است تغییر کند. همچنین از این مدل به عنوان راهنمای ساخت ترمیمهایی مانند روکش یا لمینت استفاده میشود. ممکن است به جای قالب گیری با خمیر، از اسکن دیجیتالی استفاده شود.
باندینگ کامپوزیت دندانها می‌تواند به عنوان یک مدل از طراحی لبخند شما عمل کند. دندانپزشک می‌تواند مواد رزین کامپوزیت را موقتاً به دندانها بچسباند تا بتوانید تأثیر درمان زیبایی را پیش از این که انجام شود، دقیق تر مشاهده کنید و تغییراتی را که میخواهید انجام شود، مطرح کنید. مثلا در مورد لمینت، باندینگ کامپوزیت به شما امکان میدهد متوجه شوید دقیقاً دندان‌هایتان قرار است به چه شکل باشد و ترجیح می‌دهید چگونه باشد. در صورت لزوم تغییرات و تنظیمهایی در آن انجام میشود تا از نظر عملکرد و زیبایی با آن راحت باشید. پس از آن باندینگ برداشته میشود و لمینت بر اساس اطلاعات به دست آمده، ساخته میشود.
طول درمان و هزینه طراحی لبخند بسته به دندانپزشک، موقعیت جغرافیایی، وضعیت سلامت دهان و شدت تغییراتی که میخواهید ایجاد کنید متفاوت است. در صورتی که دندانپزشک متوجه مشکلات دهان و دندان مانند عفونت لثه و پوسیدگی دندان شود، ممکن است درمان پیچیده تر و پر هزینه تر باشد.
در صورت مراقبت مناسب و چکاپهای منظم دندانپزشکی، طول عمر نتایج درمان بسیار طولانی‌تر خواهد شد. ترمیمهای بر پایه رزین مانند پر کردن دندان با کامپوزیت سه تا نه سال و یا حتی بیشتر از آن دوام دارند. طول عمر ترمیمهای سرامیکی 10 سال یا بیشتر از آن خواهد بود.
مهم‌ترین نکته این است که بهداشت دهان را به خوبی رعایت کنید تا سال‌های سال از نتیجه درمان زیبایی دندانها، بهره ببرید. نباید از خمیر دندان‌هایی که بسیار ساینده هستند استفاده کنید چرا که باعث خراشیده شدن دندانها و ترمیمهای دندانی می‌شوند و رنگ ترمیم را مات و کدر میکنند. برای مسواک زدن از خمیر دندان حاوی فلوراید غیره ساینده استفاده کنید. دو تا سه مرتبه در روز مسواک بزنید.
حتماً هر روز باید نخ دندان بکشید تا ذرات غذا و پلاک تجمع یافته در لا به لای دندانها، تمیز شود. این کار باعث افزایش طول عمر دندانها و ترمیمهای دندانی و پیشگیری از پوسیدگی دندان میشود. به خصوص افرادی که دندانهای خود را لمینت کرده اند حتماً باید از نخ دندان به صورت روزانه استفاده کنند چرا که سلامت لثه در آنها اهمیت ویژه ای دارد.
مشخص شده است که دهانشویه های حاوی الکل تأثیر منفی بر پرشدگی کامپوزیت دندان دارند. محتوای الکل موجود در برخی انواع دهانشویه به مرور زمان باعث تخریب چسب بین ترمیم و دندان میشود. بنابراین از دهانشویه بدون الکل استفاده کنید.
